Ministerstwo Sprawiedliwości szykuje zaostrzenie kar za niszczenie lasów i nielegalne pozyskiwanie stroiszu

Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło projekt nowelizacji Kodeksu karnego i Kodeksu wykroczeń (projekt UD275), którego celem jest zdecydowane zaostrzenie odpowiedzialności karnej za działania prowadzące do degradacji lasów.

Co ma się zmienić?

Planowane jest wprowadzenie nowego przestępstwa – szkodnictwa leśnego (art. 290a k.k.), które stanowić będzie odrębny typ czynu zabronionego obok wyrębu drzewa z lasu. Nowy typ przestępstwa zostanie objęty m.in. przepisami o obowiązku zapłaty nawiązki, której wysokość ma wynosić podwójną wartość przedmiotu czynu. Przewidziano również karalność usiłowania, podżegania i pomocnictwa w przypadku wykroczenia dotyczącego kradzieży stroiszu (art. 148 k.w.).

Zmiany obejmują także ustanowienie typu kwalifikowanego w art. 161 k.w., gdy wjazd pojazdem do lasu powoduje znaczący hałas lub niszczenie, a także istotne uszkodzenia roślin, zwierząt, grzybów, siedlisk lub terenów przyrodniczych. Nowelizacja przewiduje możliwość orzeczenia nawiązki w przypadku wykroczenia z art. 161 § 1 k.w. oraz wprowadzenie stałej wysokości nawiązki do 1500 zł w odniesieniu do § 2 tego artykułu. Rozszerzony zostanie również katalog wykroczeń, w przypadku których popełnienie tego samego czynu w ciągu dwóch lat od ostatniego prawomocnego ukarania skutkuje karą grzywny nie mniejszą niż dwukrotność dolnej granicy ustawowego zagrożenia, o wykroczenie z art. 161 k.w. Ponadto w art. 120 k.w. ma zostać wprowadzony § 2a, przewidujący, że ściganie wykroczenia będzie następować na wniosek pokrzywdzonego, gdy czyn popełniono na szkodę osoby najbliższej.

Dlaczego ta zmiana jest uważana za potrzebną?

Jak argumentuje resort, statystyki wskazują na gwałtowny wzrost liczby wykroczeń związanych z nieuprawnionym wjazdem pojazdów do lasu – w 2021 roku odnotowano ich około 36 303, a w 2024 już 57 713, co oznacza wzrost o 59%. Coraz częściej dochodzi także do kradzieży stroiszu jodłowego, szczególnie w okresie przed dniem Wszystkich Świętych, gdy gałęzie wykorzystywane są do dekorowania grobów. Obecne przepisy, w tym art. 148 Kodeksu wykroczeń, przewidują wyłącznie karę grzywny i ewentualnie nawiązkę do 500 zł za takie czyny, kwalifikując je jako wykroczenia, a nie przestępstwa. W praktyce zdarza się więc, że nawet kradzież o znacznej wartości nie jest traktowana jako przestępstwo, co wymaga wzmocnienia ochrony prawnej.

Projekt ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w IV kwartale tego roku.